मेघराज सोपकोटा, युएई-

युएईमा मृत्यु भएका पोखरा १६ लामाचौर कास्कीका २९ बर्षिय सुरेश थापाको शव आर्थिक अभावका कारण नेपाल पठाउन सकिएको छैन । करिब एक बर्ष पहिले युएई स्थित फस्ट सेक्युरिटी ग्रुप कम्पनीमा सुरक्षा गार्डको रुपमा काम गर्न आएका उनी गत २० जुन २०१७ मा दुबईको अलकुजको बालुवामा मृत फेला परेका थिए । थापा रोयल गण्डकी म्यापावर कम्पनी मार्फत युएई आएका थिए । उक्त कम्पनीमा ८ महिना काम गरेपछि उनी कम्पनी छोडेर अवैधानिक रुपमा बस्दै आएका थिए । कम्पनीबाट सम्पर्क विहिन भएको दुई महिनापछि थापा मृत भेटिएका हुन ।

कास्की आदर्श सेवा समाज युएईका महासचिव केदार कुँवर र क्षेत्रिय महासचिव शिवराज बास्ताकोटीले दुतावासमा खवर गरी उनको लास नेपाल पठाउन पहल गरेका थिए । तर, पटक पटक दुतावासमा निवेदन र अनुरोध गर्दा पनि मृतको लाश नेपाल पठाउने शिर्षकमा दुतावासमा कुनै रकम नभएको र भन्दै कम्पनीमार्फत कामगर्न भनेको समाजका अध्यक्ष मनोज कुमार सैंजुले जानकारी दिए।

नेपाली समाजका पुर्व अध्यक्ष ज्ञानेन्द्र कार्कीले सिआइडिले लाश छिटो नेपाल नपठाए युएईमा नै दाहसंस्कार गर्नु भनेर दवाव दिएको बताए । उनका अनुसार युएईमा नै दाहसंस्कार गर्न पनि आवश्यक खर्च जुटाउन सकिएको छैन । शव नेपाल पठाउन करिब दश हजार दिर्हाम्स (करिब तीनलाख नेपाली रुपैयाँ) लाग्ने बताइएको छ ।

यसैबीच कास्की आदर्श सेवा समाज युएईले थापाको शव नेपाल पठाउन आर्थिक सहयोग संकलन अभियान शुरु गरेको छ । समाजले विज्ञप्ती जारी गर्दै युएईमा क्रियाशिल सम्पुर्ण नेपाली संघसंस्था र व्यक्तिहरुलाई सहयोगको लागि अनुरोध गरेको छ ।

युएईमा नेपालीहरुको संस्था कती होलान ? भन्नेहरुले १०० वटा भन्दा बढी भन्ने गर्दछन । तर ६० वटाको हाराहारीमा चाँही पक्कै छन । प्रत्येक संस्थामा कम्तीमा १५ जनाको समिति रहने गरेको छ । १५ जना सदस्यको हिसाबले ६० वटा संस्थामा कम्तीमा ९०० जना ब्यक्तीहरु संगठित भएको अनुमान गर्न सकिन्छ । अझ क्षेत्रिय समितिहरु पनि बनेका छन । यिनिहरु सबै एक किसिमले स्वयम सेवक नै हुन, मनका धनी हुन, दिलदार हुन । अथवा आपत बिपतमा परेका नेपालीहरुलाई पेरेको बेला सहयोग गर्ने । २ लाख ४ हजार नेपाली कामदार रहेको युएईमा ९०० जना स्वयम सेवकहरु रहनु धेर त हैन तर कम पनि पक्कै हैन ।

त्यसो भए युएईमा यी सयौका हाराहारीका संस्थाहरु, राजनीतिक दलका भातृ संगठनहरु हुँदाहुँदै एउटा लाश पठाउन लाग्ने १०-१२ हजार किन जुट्न सकिरहेको छैन ? एनआरएनएले प्रति सदस्य ३५ दिर्हामको दरले उठाएको पैसा मध्ये केही रकम यस्तो कठिन परिस्थितीमा प्रयोग गर्न किन सकिन्न ? एनआरएनएका अन्तरराष्ट्रिय अध्यक्ष शेष घलेले खाडी राष्ट्रका कामदारहरुको उद्दारको लागि घोषणा गरेको करोडौको उद्दार कोष कहाँ छ ?

गत जुलाई ७ तारिकका दिन नेपाली समाज युएईको अधिबेशनमा आर्थिक आयब्यय प्रस्तुत गर्दा २५ हजार दिर्हाम बचत रहेको बताईएको थियो । १ लाख दिर्हामको सहायता कोषको घोषणा गरेको पनि २ बर्ष पुग्नै आँटेको छ । मृतकको लाश पठाउनको लागि २-४ हजार दिर्हाम खर्च गर्न सकिन्छ कि सकिन्न ?

युएईमा कृयाशिल ४५ बिभिन्न संघसंस्थाहरुको संयुक्त आयोजनामा सम्पन्न बुद्द जयन्ती कार्यक्रमबाट समेत १४ हजार दिर्हाम मुनाफा रहेको बताईएको छ । त्यो मुनाफा रकम यस्तै काममा खर्च गर्नको लागि संकलन गरिएको हैन र ? यस बाट पनि यसो २–४ हजार दिर्हाम खर्च गर्न पाए मृतकको लाश आज भोली नै नेपाल पुग्ने थियो कि ?

यस्तै युएईमा नेपालीहरुका धेरै बचत कोषहरु पनि छन । प्रायःले मुनाफाको केही अंश यस्तै समाजसेवामा खर्च गर्ने भनेर बिधानमा लिपिबद्द पनि गरेका छन । यही कार्यमा यसो २–४ हजार खर्च गरे कसो होला र?

हामीसँग मनका धनी नेपालीहरु धेरै हुनुहुन्छ । ब्यापारीहरु हुनुहुन्छ । यसो मुनाफाको केही अंश यस्तै पुनित कार्यमा खर्च गर्न सके तपाईंको ब्यापारले अझै धेरै उन्नती प्रगती गर्ने थियो कि रु मर्ने त मरेर गयो, बाँचेका परिवारका सदस्यहरुले तपाईंलाई कति आशिर्बाद दिन्थे होला ? मौका यही हो सेवा गर्ने । यसो २–४ हजार दिर्हाम सहयोग स्वरुप फालिदिउँ न ।

तिमी हामी यहीँ हुँदाहुँदै सुरेशको शवलाई नेपाल पठाउन सकिएन र यहीँ सदगती गरियो भने अहिलेसम्म गरेको समाजसेवाले धिक्कार्ने छ । अहिलेसम्म गरेको समाजसेवा माटोमा मिसिनेछ ।

यी सबैको उत्तर पनि आउला, ‘यो काम नेपाल सरकारले गर्नु पर्छ ।’ नेपाल सरकारले गर्ने भए युएईमा लुकी-लुकी हामीले यो सबै काम गर्न आवश्यक थिएन । जागिरलाई धरापमा राखी राखी समाज सेवा पनि गर्नु पर्थेन । बैदेशिक रोजगार प्रवर्दन बोर्डमा रहेको कल्याणकारी कोषको अरबौ रुपैयाँको बारेमा बित्थामा शब्द खर्चिनु पर्थेन । त्यो रकम त युएईको अग्ला-अग्ला भवन हेर्न, घुमफिर गर्न, कर्मचारीलाई बिदेशमा ऐसआराम गर्न संकलन गरिएको हो । आर्थिक बर्षको अन्तिम तिर बिदेश घुम्ने पैसा नेपाल सरकारले दिन्छ तर एउटा लाश पठाउने पैसा दिदैन । हो, हामी त्यही देशका नागरिक हौ, दुःख नमान ।

त्यसैले पनि उठ जाग सामाजिक अभियन्ताहरु हो । मृतक सुरेश थापाको शवलाई नेपाल पठाउ । केही गर्ने बेला यही हो । 

यो पनि पढ्नुहोस्
बैदेशिक रोजगारमा भलाई कोष स्थापना हुँदै, विदेशमा सहयोग गर्न व्यवसायीले आफ्नै प्रतिनिधि राख्ने