काठमाडौं, मंसिर ५-

विदेशी रेमिट्यान्स कम्पनीहरूले पैसा उठाएर नेपालमा नपठाउने गरेको पाइएको छ । पछिल्ला महिनामा नेपालमा रेमिट्यान्स आप्रवाहमा कमी आउनुको कारण विदेशी रेमिट कम्पनीको ठगी पनि एक प्रमुख समस्याको रूपमा देखा परेको छ । विदेशी रेमिट्यान्स कम्पनीहरूले पैसा उठाएर नेपालमा नपठाउने गरेको पाइएको छ । पछिल्ला महिनामा नेपालमा रेमिट्यान्स आप्रवाहमा कमी आउनुको कारण विदेशी रेमिट कम्पनीको ठगी पनि एक प्रमुख समस्याको रूपमा देखा परेको छ । वैदेशिक रोजगारीमा जाने नेपालीको संख्यामा कमी आएका कारण रेमिट्यान्स आप्रवाहमा कमी आएको भन्दै आएको नेपाल राष्ट्र बैंक पनि पछिल्लो समयमा अनुसन्धानमा लागेको छ । तर, नेपाल पठाउन भनेर विदेशमा नेपालीको पैसा उठाउने तर नेपाल नपठाउने गर्दा ठूलो रकम विदेशमा नै रोकिँदा पनि रेमिट्यान्स आप्रवाहमा कमी आएको हो ।

 पछिल्ला दिनहरूमा मलेसियाली रेमिट कम्पनीले नेपाल पैसा पठाउने भनेर उठाउने तर नपठाउने गरेपछि नेपाली कम्पनीहरूसँग विवाद बढ्दै गएर केन्द्रीय बैंकसम्म पुगेको छ । पछिल्लो समयमा मलेसियन मेक्स रेमिटले नेपाल पठाउन उठाएको तर नेपाली कम्पनीहरूलाई नपठाएको करिब २३ मिलियन अमेरिकी डलर (करिब २ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ) रहेको छ । तर, यसका लागि मलेसियाली कम्पनी मेक्स रेमिटका प्रतिनिधि नेपाली पक्षले आफनो गल्ती छोप्दै दावी गरेअनुसारको रकम भुक्तानी गर्न बाँकी नरहेको भन्दै नेपाल राष्ट्र बैंक गुहारेका छन् । मलेसियाली रेमिट कम्पनी मेक्सले नेपाली पार्टीहरूलाइ धेरै पैसा दिएको भनेर दावीे गरेको नेपाल राष्ट्र बैंकका कार्यकारी निर्देशक भीष्मराज ढुंगानाले बताए । “सम्बन्धित कम्पनीहरू छलफल गरेर मिलाउन भनेका छौं,” विदेशी विनिमय व्यवस्थापन विभागका प्रमुखसमेत रहेका उनले भने, “केन्द्रीय बैंकले पनि आफ्नोतर्फबाट आवश्यक कदम चालेको छ ।”केन्द्रीय बैंकले चालेको कदमको नतिजा केही दिनमा आउने भएकाले अहिले नै अवस्था के हो भन्ने सन्दर्भमा एकिन गर्न नसकिने ढुंगानाको भनाइ छ । उठाएको पैसा सम्बन्धित रेमिट कम्पनीले नेपालमा नपठाएपछि रेमिट्यान्स आप्रवाहमा पनि स्वभाविक रूपमा कमी हुने उनी बताउँछन् ।

 मलेसियाली कम्पनी मेक्सले नेपाल पठाउनका लागि उठाएको पैसा नपठाएपछि नेपाल राष्ट्र बैंक र मलेसियाली केन्द्रीय बैंकले समेत निगरानी सुरु गरेका छन् । नेपाल आउनुपर्ने पैसा नआएपछि नेपाली कम्पनीहरूले निरन्तर फलो–अप गर्दा कम्पनीले भुक्तानी दिइसकेको दावी गरेपछि समस्या दुवै देशका केन्द्रीय बैंकसम्म पुगेको हो । बिहीबार नेपाल आएका मेक्स रेमिटका प्रतिनिधिले नेपाल राष्ट्र बैंक विदेशी विनिमय विभागसहित नेपाल स्थित मेक्ससँग कारोबार गरेको रेमिट कम्पनी तथा बैंकहरूसँग छलफल जारी राखेको छ । आर्थिक वर्ष २०७४–०७५ को सुरुवातदेखि नै रेमिट्यान्स आप्रवाहमा कमी आएको थियो  । गत आर्थिक वर्षको साउनमा ५५ अर्ब ५५ करोड मात्र रेमिट्यान्स आएको छ । जुन रकम अघिल्लो आर्थिक वर्षको तुलनामा ७ अर्ब १५ करोड रुपैयाँले थोरै हो । अघिल्लो आवको साउनमा ६२ अर्ब ७० करोड रुपैयाँ रेमिट्यान्स आएको थियो । त्यसैगरी गत आवको कात्तिक महिनामा करिब ३ अर्ब र मंसिरमा २ अर्ब रुपैयाँ कम रेमिट्यान्स आएको थियो । कारोवारबाट