लेखौ कि नलेखौ भएर बसेँ । लेखौ शोकको घडीमा के नै पो लेखौ ? नलेखौ त शब्दबिहिन भएर कसरी रहुँ ? लेखौ देश रोएको बेला कसको लागि लेखौ? नलेखौ ३ करोड जनताको क्रोदनलाई नदेखै झै भएर कसरी बसौ ? बहुतै बिलखबन्दमा लेख्न थालेको हुँ । यती ठुलो बिपतमा निस्ठुरी कसरी बन्न सक्छु र ? युएईमा यस्तै बिहानको १०:२५ भएको थियो । झापामा हुनुहुने ममातामयी माताजीले मोबाईलमा बारम्बार घण्टी बजाईरहे पछी’कल ब्याक’ नगरी सकिन । आमाको मन, भुकम्पले बिदेशमा के गर्‍यो होला भनी आत्तीईरहनु भएको रहेछ । यो बेलासम्म नेपालको कम्पनले अरबलाई छोएको थिएन । नेपाल हल्लिरहँदा अरब जगत शान्त थियो । सामाजिक सन्जालको प्रयोग सुचना आदानप्रदानमा कती छिटो हुँदोरहेछ भन्ने पनि हामीले यसपाली देख्यौं । नेपालमा आएको भुकम्पको पाँच मिनेट भित्र नै अरब जगत हल्लिन थालिसकेको थियो । भनौ, हामी अरबेहरु हल्लिसकेका थियौ। अब नेपालको कम्पनले प्रबासी सबैको फेसबूक र ट्वीटर भरिन थालेका थिए । सबैको एउटै स्वर थियो-  धरहरा सकियो, असन सकियो, काठमाण्डौ सकियो, भक्तपुर सकियो, ललितपुर सकियो । गाउँ गाउँ सकिए । जिल्ला जिल्ला तहसनहस भए । नेपाल सकियो । नेपाल आतंकित त थियो नै अब प्रबास झनै आतंकित बनेको थियो । सबै भन्दै थिए, मोबाइल बन्द भो । लेन्डलाइन उठ्दैन । हैन के भाको हो ? सबैको मुखमा यही सुनिन्थ्यो । काठमाण्डौ बाहिर केही जिल्लामा फोन संपर्क भए पनि काठमाण्डौ भने प्रबासबाट झन्डै झन्डै संपर्क बिच्छेद थियो । जसजसले सुरुमै चाल पाए फोन गरे र क्षतिको बारेमा जानकारी लिए । जसले ढिला चाल पाए दिनभर जसो तनाबमा बिताए । काठमाण्डौ हनुमान ढोकामा प्रहरी नातेदार रहेका रेशमले भने बेलाबेलामा थप जानकारी लिईरहे । भन्छन, दिनभर आफन्तलाई फोन गरेर झन्डै दुई सय दिर्हाम च्वाट भो । यस्तै तनाबमा बिताउने मध्ये एक थिईन काठमाण्डौकी बबिता केसी । ढिला गरी चाल पाएकी उनले आईतबार दिउसो मात्र आफ्ना बाउआमासँग कुरा गर्न सकिन । आफन्तजन सँग संपर्क नहुँदा उनले २४ घण्टा तनाबमा बिताउनु पर्‍यो । जसै दिन बित्दै गयो क्षतिका विवरणहरु एक एक गरेर आउन थाले । साथीहरु घरबार बिहिन हुनपुगेका खबर धमाधम आउन थाले । गोर्खाका सुरेश ढकाल हुन या सिन्धुपाल्चोकका किशोर शाक्य सबैको एउटै पिडा थियो । दाई, बर्बाद भो नि ! घर त ढलेछ नि । क्षतिका थप विवरणहरु धमाधम सुनिन थाले । अब कसैको घर भत्किनु सामान्य हुनथलिसकेको थियो । कती हताहती भए भन्ने कुरामा सबैको ध्यान जान थालेको थियो । जिल्ला जिल्लाका रिपोर्टहरु आउन थालिसकेका थिए । युएईमा रहने केही पत्रकार साथीहरुले ‘वाट्स अप’ मा नमस्ते रेडियो नै चलाए । छिनमा घटनाका विवरणहरु वाट्स अप मार्फत जानकारी दिनथाले । जिल्ला जिल्लाका खबरहरु सुनाउन थाले । नेपाल भरका समाचारहरु कुनै आँफै बाचन गरेको पाइयो भने कतीपय समाचारहरु एफएमबाट क्लीप बनाएर पोस्ट गरियो । जे जती गरे साह्रै नै सर्हानिय कार्य गरे । समयले आफ्नो बाटो ताकिरहेको थियो । युएईमा भने कसले के गर्ने के नगर्ने भन्ने बारे सबैले केही सोच्न सकेको अवस्था नै थिएन । एकातिर खबरहरु अपुस्ट छन अर्को तिर अपूर्ण पनि छन । कती सत्य हो कती असत्य हो छानी छानी सुन्नुपर्ने,छानी छानी बुझ्नु पर्ने पिडाले सबैलाई सताइरहयो । झन पटक पटक आएको भुकम्पको झट्काले नेपालमा मात्र कहाँ हो र युएईमा झनै ठुलो आतंक मच्चाएको थियो । ड्युटीमा गएर पनि कसैले काम गर्न सकेको अवस्था थिएन । कम्पनीले पनि सधैं झै कसैलाई करकाप गरेन । भोलीपल्ट सम्म पनि युएईमा बस्ने नेपालीहरु धेरैको घरमा संपर्क हुन सकेको थिएन । सबैको अनुहार मलीन देखिन्थ्यो । आफ्नै गाउँमा ठुलो क्षति भयो भनेर सुन्दै गर्दा आफ्ना बाउआमा, श्रीमती, छोराछोरीको बारेमा बेखबर हुनुले सबैका नौनाडी गलेका थिए । युएईबाट प्रकाशित हुने ठुला मिडियाहरुले भोलीपल्टको समाचारमा नेपाललाई बिशेष स्थान दिए । ३ लाख नेपाली भएर पनि महत्व नपाउने हाम्रो मुलुकको  भुकम्प र यसको क्षतिको बारेमा बिशेष समाचार छापे । युएईमा रहने प्रायको २४ घण्टा यसरी नै बिते । त्यही दिन बेलुकी पख केही समाजसेवीहरु एनआरएनको नेतृत्वमा अबुधाबी दुताबासमा भेला भए । केही समाजसेवी नेपाली समाजको नेतृत्वमा नेपालीको जक्सन दुबईको मेट्रो पार्कमा भेला भए । कोही कोही रेस्टुरामा भेला भएर कसरी सहयोग गर्न सकिएला भन्दै बैठक बसे । नेपालीका जती पनि संघसस्था छन सबै आफ्नो आफ्नो समुहमा छलफलमा जुटे । सबैले मन फुकाएर सहयोग गर्ने घोषणा गरे । एक्ला एक्लै घोषणा गरे पनि सहयोग संकलन मिलेर नै गर्ने उद्घोस् गरे । भोलीका दिनमा कसरी गर्ने हुन त्यो भने हेर्न बाँकी नै छ ।  यिनै समाचारका बारेमा जानकारी लिदै गर्दा अबुधाबीका नबराज नबोदितको फेसबूकको स्ट्याटसले मन धुरुधुरु रोयो । सिन्धुपाल्चोक मेलम्चीका श्याम कंडेलको बियोगको पीडा सुनीसक्नु छैन । नबोदित लेख्छन- यिनी हुन सिन्धुपाल्चोक मेलम्चीका श्याम कँडेल । अबुधाबी स्थित सेक्युरीटी गार्ड मिडल इस्ट कम्पनीमा बिगत १६ महिनादेखि क्लिनिङको काम गर्दै आएका यिनी आजको महाभुकम्पको कारण संधैको निम्ति एक्लो भएका छन । धेरै पहिले नै आँफूलाई जन्मदिने आमालाई गुमाई सकेका यिनलाई आज दोस्रो पटक नियतीले लुटेको छ । श्याम कंडेल भक्कानिँदै बरबराउँछन । केही समय पहिले धेरै सपना देखेर उनले आफ्नी प्यारी श्रीमतीलाई आँफै सँग बिदेश लिएर आएका थिए । यता आएपछि श्रीमती गर्भवती भईन । यहाँ डेलिभरी खर्च धान्न नसक्ने भएकोले उनले श्रीमतीलाई  नेपाल पठाएका थिए । एक दिन पहिले शुक्रबारको दिन मात्र हस्पिटलमा छोरो जन्मदा श्याम कम रमाएका थिएनन । बेलुका साथीभाईहरु सबैलाई कोठामा बोलाएर पार्टी पनि खुवाए ।  तर उनको खुशी एक दिन पनि टिक्न सकेन । भुँईचालो आउनु भन्दा १० मिनेट पहिले मात्र हस्पिटलबाट छोरा सहित घर पुगेकी आफ्नी प्राणप्यारीलाई भरखर जन्मेको छोरो सहित घरले पुरिदियो । त्यही घरले हजुरआमालाई पनि छोडेन । भदा जन्मिएको खुशीमा काठमाडौ बसेर पढ्ने उनकी बहिनी घर पुगेकी थिईन,  उनलाई पनि छोडेन पापी कालले । सबै जनालाई दैबले चुँडेर लग्यो । उनका बुबा र सौतेनी आमा भने भागेर ज्यान जोगाउन सफल भएछन । अब म कसका लागि नेपाल जाउँ ?  कंडेल भक्कानिदै थिए । मेरो घर मात्र भत्किएन संसारै भत्कियो दाई भन्दा नबोदितले उनलाई संझाउन सक्ने कुनै शब्द नै भेट्न सकेनन । कति निष्ठुरी रैछ यो दैबपनि । यता समाजसेवीहरुको बैठक बसीरहेको थियो । उता नबोदित सहितका नेपालीहरुले श्याम कंडेललाई नेपाल पठाउन चाँजो मिलाउन थालिसकेका थिए । बैठक सकिदै गर्दा नेपाली डेढ लाख रुपैयाँ सहयोग राशीसँगै श्याम घर जाने तयारीमा थिए । बिछोडको घडीमा शोकलाई शक्तीमा बदल्ने साहस उनमा आओस । यो लेख लेख्दै गर्दा उनी अहिले नेपाल पुगिसकेका छन । उनका परिवार सहित यस महाभुकम्पमा ज्यान गुमाउने सबै नेपालीहरुमा युएईबासीको तर्फबाट हार्दिक श्रद्दान्जली । मेघराज सापकोटा, युएई