काठमाडौं, सीप सिकेका सय युवामध्ये ९० जना स्वदेशमैं काम गर्न चाहेको एक तथ्यांकले देखाएको छ । हेल्भेटास स्वीस ईन्टर्कोअपरेसन अन्तर्गतको रोजगार कोषका अनुसार सीप पछि १० प्रतिशत मात्र युवाको रोजाई विदेश हुने गरेको छ ।

सीप जानेका युवाहरुका लागि स्वदेशमैं रोजगारीका अवसरहरु सिर्जना हुनेहुँदा धेरैजसो युवा खाडी जान नचाहेको कोषका सञ्चार अधिकृत कोमल भट्टले बताए । तालिम पछि युवाहरुको सुरुको आम्दानी ४ हजार ६ सय भन्दा माथि हुने युवाको संख्या ७० प्रतिशत र झण्डै २० प्रतिशतको त्यो भन्दा कम आम्दानी भएको उनले जानकारी दिए । तर कार्यअनुभवसँगै आम्दानीको दर पनि बढ्दै जाने हुँदा केहि महिनाको अन्तरालमा उनीहरुले खाडीमा जत्तिकै आम्दानी गर्न सक्ने तथ्य अनुसन्धानले पुष्टि गरेको उनको भनाई छ ।

वित्तिय पहुँचमा सरलता हुने हो भने लगभग सबै युवाले स्वदेशलाईनैं कर्मथलो बनाउन सक्ने उनको बुझाई छ । सीप जानेका युवाहरुका लागि बैंकले सहज ढंगबाट ऋण लगानी नगर्दा स्वरोजगार बन्न चाहने युवाहरु बढी प्रभावित भएको उनले बताए । ‘सामान्यतया ५० हजार पैसा जुटाउन सके भने युवाहरु आँफैले काम सुरु गर्न सक्छन्, सुरुवातमा आउने समस्या सँग जुध्न धेरै युवाले २ लाख जतिको योजनाबाट व्यबसाय सुरु गरेका छन् ।’ उनले भने–‘तर देख्दा सानो रकम भएपनि बैंकबाट ऋण पाउन त्यती सजिलो छैन ।’

लक्ष्मी शर्मा

कोषका अनुसार सीप जानेका युवामध्ये ४२ प्रतिशतले अहिले आफ्नै व्यबसाय सुरु गरेका छन् । यदि वित्तिय पहुँच सरल बनाउने हो भने ७० प्रतिशत युवाले आफ्नै व्यबसाय थालनी गर्ने भट्ट दाबी गर्छन् । सन् २००८ देखि सीपमुलक तालिम दिईरहेको कोषले सहयोगी तालिम प्रदायक संस्थाहरु मार्फत अहिलेसम्ममा ८० हजारभन्दा बढीलाई तालिम दिसकेको छ ।

निर्माण तथा पुर्वाधार क्षेत्रसँग सम्बन्धित काममा सीप जानेका मान्छेहरुको माग ठुलो हुनेगरेको पिस प्राविधिक तालिम केन्द्रका कार्यकारी निर्देशक लक्ष्मी शर्मा बताउँछन् । आल्मुनियम फेब्रिकेसन, जीप्सन, स्टेनलेस स्टील, वेल्डिङ, ईण्डष्ट्रीयल ईलेक्ट्रिसियन, प्लम्बिङ, मोबाईल रिपेयरिङ, फर्निचर जस्ता सीपका क्षेत्रमा तुरुन्तै रोजगारीको अबसर रहेको उनले बताए ।

‘सीप सिकेपछि खाली हात बस्नुपर्दैन । तर बजारको आवश्यकता अनुसारको सीप नहुँदा काम पाउन कठिन पनि हुनसक्छ ।’ उनी भन्छन्–‘सीप सिक्नुभन्दा अगाडी आफुले सिकेपछि त्यो क्षेत्रमा काम पाईन्छ की पाईदैन भन्ने कुरामा ध्यान दिनुपर्छ । तालिम दिने संस्थामा गएर पनि आफ्नो ईच्छा व्यक्त गर्ने र उनीहरुको सल्लाह अनुसारको सीप सिक्दा पनि काम तुरुन्तै पाईन सक्छ ।’

बजारको आबश्यकता तथा युवाहरुलाई सहि परामर्श दिएर तालिम गराईयो भने त्यसबाट राम्रो नतिजा प्राप्त हुने शर्मा बताउँछन् । ‘युवाहरुलाई तालिम लिनु अघि तिमी ज्यालामा काम गर्न गयौ भने फाईदा यि छन् र जोखिमहरु यस्ता छन् अथवा उद्यमशीलतामा फाईदा यि छन् जोखिम यि हुन्छन् भनेर अभिमुखिकरण कक्षामा जानकारी दिनुपर्छ ।’ उनी भन्छन्–‘त्यसपछि प्रशिक्षार्थीहरुले आफ्नो क्षमता र रुचिअनुसार ज्यालामा काम गर्नेकी आफ्नै व्यवसाय सुरु गर्ने भनेर बाटो रोज्नुहुन्छ ।’ तर सीप सिकेका अधिकांश युवाले स्वरोजगारको क्षेत्रलाईनैं रोज्ने गरेको उनको दाबी छ ।

विनोदकुमार चौलागाई